Monday, November 1, 2010

Nguyên văn bài nói “châm ngòi” của ĐBQH Nguyễn Minh Thuyết về vụ Vinashin tại QH sáng nay 1/11/2010

GS Nguyễn MinhThuyết
Nguyễn Minh Thuyết
(ĐBQH Lạng Sơn)
-
Kính thưa Quốc hội.
Theo Báo cáo của Chính phủ, năm 2010 này nước ta đã đạt và vượt 16/21 chỉ tiêu do Quốc hội đề ra. Cũng như đông đảo người dân tôi rất hân hoan trước tin vui này và sự trân trọng những kết quả đã đạt được. Tuy nhiên tôi cũng vô cùng lo lắng trước những khuyết điểm nghiêm trọng trong điều hành nền kinh tế, phân tích chưa sâu, chưa đủ cụ thể và nghiêm khắc. Trong thời gian có hạn tôi chỉ tập trung nói về vụ Tập đoàn công nghiệp tàu thủy Việt Nam Vinashin sụp đổ. Vâng, thực sự nó đã sụp đổ, mặc dù chúng ta có thể dùng từ ngữ nhẹ nhàng hơn theo truyền thống tu từ của mình. Tập đoàn Vinashin sụp đổ đã trút lên vai đồng bào món nợ khổng lồ không dưới 100.000 tỷ đồng. Món nợ mà một tỉnh thu nhập cỡ 1000 tỷ đồng một năm phải làm quần quật không mua sắm, ăn uống, may mặc gì suốt, một thế kỷ mới trả nổi. Đối với đồng bào nhiều nơi nhất là nông thôn. miền núi thì trả món nợ khổng lồ này có nghĩa là chậm làm đường, làm cầu, xây trường, xây bệnh viện v.v… những nhu cầu rất thiết yếu của cuộc sống đồng bào. Sai phạm trong chỉ đạo điều hành thì đã rõ. Nhưng có một câu hỏi đến nay vẫn chưa có câu trả lời là ngoài lãnh đạo Vinashin còn những ai phải chịu trách nhiệm về những sai phạm này.
Báo cáo của Chính phủ cho biết Chính phủ có trách nhiệm và đã nghiêm túc kiểm điểm, nhưng cụ thể như thế nào? Theo tôi hiểu trong trường hợp này các thành viên Chính phủ có liên quan phải kiểm điểm và nhận kỷ luật trước Quốc hội – cơ quan đại diện nhân dân cả nước bầu ra mình. Không thể chỉ nhận khuyết điểm một cách chung chung và tuyên bố đã kiểm điểm nội bộ là rũ xong trách nhiệm.
Vụ việc này nhắc tôi nhớ đến vụ án Lã Thị Kim Oanh ở Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cách đây hơn 6 năm. Vì nuông chiều, luôn áp dụng những siêu cơ chế cho công ty của Lã Thị Kim Oanh dẫn đến thất thoát trên 100 tỷ đồng mà một vị Bộ trưởng đang rất được lòng dân, được lòng đại biểu Quốc hội đã phải từ chức và 2 vị Thứ trưởng đã phải ra trước vành móng ngựa. Vinashin là một kiểu Lã Thị Kim Oanh phóng đại cỡ 1000 lần. Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm nay, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã nhận định có dấu hiệu bao che cho những sai trái, vi phạm pháp luật của Vinashin, làm thiệt hại lớn đến tiền và tài sản Nhà nước. Nhưng ai bao che? Bao che thế nào? Vì nguyên nhân gì? Nhằm mục đích gì và phải chịu trách nhiệm ra sao thì Ủy ban Tư pháp chưa có điều kiện kết luận. Thế mà nếu Quốc hội không làm rõ được điều này thì không hoàn thành nhiệm vụ trước Đảng, trước dân.
Vì vậy, căn cứ Hiến pháp và Luật tổ chức Quốc hội, tôi trân trọng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức để Quốc hội biểu quyết thành lập Ủy ban lâm thời điều tra trách nhiệm của các thành viên Chính phủ trong vụ việc này. Trên cơ sở đó vào thời gian cuối kỳ họp bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng và một số thành viên Chính phủ có liên quan. Để tạo điều kiện cho công tác điều tra của Ủy ban lâm thời, tôi đề nghị Quốc hội tạm đình chỉ chức vụ của các vị cần được điều tra.
Thưa quý vị Chủ tọa,
Thưa quý vị đại biểu khách mời,
Nói những điều trên tôi cảm thấy rất đau xót và khó khăn, nhưng chúng ta có xử lý nghiêm vụ việc này thì mới thể hiện được sự công minh của pháp luật, hạn chế được những dự án làm ăn phá của bốc trời, đưa hoạt động của các doanh nghiệp Nhà nước vào quỹ đạo lành mạnh, đảm bảo cho kinh tế phát triển bền vững và lấy lại được niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo của Đảng và quyết tâm của Đảng và Nhà nước ta thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, tham nhũng.
Thưa quý vị, hôm nay tôi đọc một bài đã chuẩn bị sẵn là để ngay sau buổi họp này trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội như một kiến nghị chính thức của đại biểu. Trân trọng đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội khẩn trương xem xét và cho biểu quyết về kiến nghị của tôi. Xin trân trọng cảm ơn.

Còn bài này đăng trên Tuoitre.vn:
 Vinashin thực sự đã sụp đổ
Thứ Hai, 01/11/2010, 14:38 (GMT+7)
Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết:
“Vinashin thực sự đã sụp đổ”
* Đề nghị Quốc hội thành lập Ủy ban lâm thời để điều tra về trách nhiệm liên quan vụ Vinashin
TTO - Cuộc thảo luận tại hội trường Quốc hội ngày 1-11 về tình hình thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2010 đã trở thành cuộc “truy” trách nhiệm thẳng thắn của các đại biểu Quốc hội liên quan vấn đề thua lỗ của Vinashin.
Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết: Ngoài lãnh đạo Vinashin thì ai sẽ chịu trách nhiệm về vấn đề này?" - Ảnh: Việt Dũng
Vinashin thua lỗ 120.000 tỷ đồng?
"Vinashin thực sự đã sụp đổ mặc dù chúng ta dùng những từ ngữ tu từ nhẹ nhàng để diễn đạt. Nói cách gì đi nữa thì thực sự Vinashin cũng đã sụp đổ. Vinashin sụp đổ vì thua lỗ khoảng 100.000 tỷ đồng, sồ tiền này người dân phải gánh chịu. Một phần trong số này lẽ ra chúng ta đã xây dựng được những con đường cho người dân miền núi. Ngoài lãnh đạo Vinashin thì ai sẽ chịu trách nhiệm về vấn đề này?".
Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết đã mở đầu vấn đề Vinashin (Tập đoàn Công nghiệp Tàu thủy Việt Nam) như vậy.
"Căn cứ hiến pháp và luật tổ chức Quốc hội, tôi đề nghị Quốc hội nên thành lập Ủy ban lâm thời để điều tra về trách nhiệm của những thành viên chính phủ"
Đại biểu Nguyễn Minh Thuyết
Và ông Thuyết đề nghị thẳng thắn: "Căn cứ hiến pháp và luật tổ chức Quốc hội, tôi đề nghị Quốc hội nên thành lập Ủy ban lâm thời để điều tra về trách nhiệm của những thành viên chính phủ. Nói ra những điều này tôi thực sự rất đau lòng nhưng tôi thấy cần phải làm vì hậu quả và ảnh hưởng của Vinashin để lại rất lớn, phải làm để lấy lại niềm tin của nhân dân về quyết tâm chống tham nhũng, lãng phí". 
Từ vụ Lã Thị Kim Oanh gây thất thoát 100 tỷ đồng, một bộ trưởng đã từ chức và hai Thứ trưởng đã phải hầu tòa, đại biểu Thuyết nói: "Vinashin là một kiểu Lã Thị Kim Oanh phóng đại gấp 1.000 lần".
Đại biểu Lê Văn Cuông (Thanh Hóa) cho rằng Vinashin đã được cảnh báo sớm nhưng vì có những dấu hiệu bao che, lơ là nên mới xảy ra như vậy. Con số thua lỗ lên đến khoảng 120.000 tỷ đồng, nếu tính bình quân tổng số dân Việt Nam, mỗi người từ già đến trẻ, từ lớn đến bé phải gánh 1,5 triệu từ nợ Vinashin. 
Đại biểu Lê Văn Cuông: Có những dấu hiệu bao che, lơ là với Vinashin - Ảnh: Việt Dũng
Ông Lê Văn Cuông cũng tán thành ý kiến của đại biểu Nguyễn Minh Thuyết đề nghị Quốc hội lập ủy ban lâm thời nhằm điều tra chấn chỉnh kịp thời những yếu kém của các tập đoàn khác.
Các đại biểu Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương), Nguyễn Văn Sỹ (Quảng Nam), Phạm Thị Loan (Hà Nội) cũng nhấn mạnh về vấn đề thua lỗ của tập đoàn Vinashin. Bà Loan đặt vấn đề việc không tuân thủ pháp luật gây hậu quả nghiêm trọng như Vinashin, trách nhiệm thuộc về ai. Những người làm sai nên có lời xin lỗi với nhân dân và nên có văn hóa từ chức.
11 lần thanh tra, không phát hiện Vinashin sai phạm?
Buổi chiều 1-11, Tổng thanh tra Chính phủ Trần Văn Truyền trình bày về việc tại sao qua 11 lần thanh tra nhưng không phát hiện sai phạm cho đến khi Ủy ban kiểm tra của Quốc hội vào cuộc. Theo ông Truyền, 11 lần thanh tra là số lượng các lần thanh tra giám sát của nhiều cơ quan khác nhau từ năm 2006 đến 2010. Tuy nhiên, pháp luật hiện chưa quy định cơ quan nào chịu trách nhiệm thanh tra toàn diện. Đó là một phần do lỗi cơ chế.
"Chúng ta chưa phân định trách nhiệm rõ ràng. Các Bộ Kế hoạch - Đầu tư, Bộ tài chính, Bộ xây dựng... cùng có chức năng thanh tra từng khâu ở Vinashin, khó có cơ quan nào tiến hành thanh tra ngay từ đầu... Về vấn đề Vinashin, Thủ tướng Chính phủ đã xem xét chỉ đạo nhiều lần về mua sắm nhưng lãnh đạo Vinashin không khắc phục và chưa có cơ chế chế tài", ông Truyền nói.
Từ giữa năm 2008, Thanh tra Chính phủ đã có đề xuất thanh tra nhưng cùng lúc đó có 2 cuộc thanh tra của Bộ Tài chính tại đơn vị này nên Thanh tra Chính phủ hoãn lại. Năm 2009, Thanh tra Chính phủ đã được phê duyệt để thanh tra toàn bộ Vinashin và các tập đoàn kinh tế nhà nước nhưng khủng hoảng xảy ra, Thanh tra Chính phủ tiếp tục hoãn lại. Năm 2010, Thanh tra Chính phủ có kế hoạch thanh tra lần 3, nhưng vào tháng 1-2010 Ủy ban Kiểm tra Trung ương đã vào cuộc kiểm tra và phát hiện dấu hiệu sai phạm ở tập đoàn này.
Như vậy, Thanh tra Chính phủ đã có kế hoạch 3 lần nhưng chưa có cuộc thanh tra toàn diện, kịp thời. Điều này, một phần là do cơ chế chồng lấn nhau, chờ đợi nhau và trong công tác điều hành còn nhiều khiếm khuyết.
Nói về vấn đề trên, Bộ trưởng Bộ Giao thông Vận tải Hồ Nghĩa Dũng, cho rằng Hội đồng quản trị là cơ quan đại diện chủ sở hữu của nhà nước tại tập đoàn, trong đó Bộ Giao thông Vận tải cho rằng về mặt quản lý ngành thì Vinashin thực hiện tương đối rõ ràng về lĩnh vực hàng hải biển, đã đúng pháp luật, phù hợp với quốc tế. Tuy nhiên, đối với chức năng đại diện phần vốn nhà nước được phân công thì đã có những khó khăn lúng túng.
Theo cơ chế, Bộ phải báo cáo với Chính phủ khi tập đoàn trình Chính phủ những nội dung liên quan đến các vấn đề như: mục tiêu, điều lệ, cơ cấu, nhân sự của tập đoàn Vinashin...  Do đó, với những nội dung liên quan nêu trên, Bộ không có quyền quyết định, mà quyết định chính thuộc về Chính phủ. Bộ chỉ quản lý ngành đối với tập đoàn chứ không có nhiệm vụ như Bộ một chủ quản.
Bên cạnh đó, Bộ Giao thông vận tải đã cùng các Bộ khác giám sát đầu tư tập đoàn. Theo Bộ trưởng Hồ Nghĩa Dũng, Bộ đã làm rất rõ nội dung thứ nhất khi tập đoàn trình Chính phủ. Còn nội dung giám sát đầu tư, Bộ hoàn toàn không phát hiện được những thất thoát. "Chúng tôi thấy nhiều lúng túng trong thực hiện chức năng giám sát ở Vinashin", Bộ trưởng Hồ nghĩa Dũng kết luận. 
Thiếu điện liên tục, ai chịu trách nhiệm?
Phát biểu về vấn đề đồng bộ trong quy hoạch, xây dựng, quy hoạch cầu và đường, Bộ trưởng Bộ Giao thông vận tải Hồ Nghĩa Dũng nói: Chúng ta đồng bộ trong quy hoạch nhưng trong trong thực tiễn, do có nhiều nguồn vốn từ ngân sách, trái phiếu chính phủ..., chúng ta sử dụng những dự án từ các nhà tài trợ, có những nguồn tài trợ cho cầu chứ không tài trợ cho đường, nên phải chờ nguồn vốn khác. Ví dụ cầu Nhật Tân và đường Nhật Tân, cầu Nhật Tân đã xây xong nhưng đường chưa triển khai được vì vướng mắc giải phóng mặt bằng.
Tại buổi thảo luận sáng 1-11, đại biểu Lê Như Tiến (Quảng Trị) kiến nghị việc thiếu quy hoạch các dự án ximăng - thép để các dự án ra đời ồ ạt dẫn đến cung vượt cầu. Cần công khai minh bạch các quy hoạch để địa phương và nhân dân giám sát. Đề nghị Chính phủ tăng cường thanh tra, giám sát các "quy hoạch thiểu năng"
Cùng vấn đề trên, đại biểu Lê Văn Cuông gay gắt hơn: Việc để thiếu điện nhiều năm liên tục, ai là người chịu trách nhiệm?
Trao đổi tại hội trường, Bộ trưởng Bộ Công thương Vũ Huy Hoàng cho rằng để khắc phục tình trạng thiếu điện, giải pháp quyết liệt nhất là đẩy mạnh xây dựng nhà máy điện theo Tổng sơ đồ VI được xây dựng cho giai đoạn 2006 - 2015 có xét triển vọng đến 2025. Thời gian qua đã đưa một số nhà máy nhiệt điện chạy than vào hoạt động. Đầu năm 2011 sẽ đưa vào hoạt động ổn định. Bên cạnh đó, Bộ sẽ trình Chính phủ xem xét đề án tái cơ cấu ngành điện vào cuối 2010.
Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng nhấn mạnh: đến năm 2011-2012 phải đảm bảo đủ điện thiết yếu cho nông dân. Bên cạnh đó, Bộ tiếp tục xây dựng đề án điều chỉnh giá điện thị trường đảm bảo nguyên tắc hộ nghèo sẽ được hỗ trợ thông qua hình thức trực tiếp và gián tiếp của nhà nước. Bên cạnh đó là việc vận động người dân tiết kiệm điện.
Về vấn đề quy hoạch ngành thép hiện nay, Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng thừa nhận đúng là có tình trạng một số dự án thép nằm ngoài quy hoạch. Quy hoạch thép phải là quy hoạch cứng. Vì thế, các dự án nằm trong quy hoạch mới được thông qua. Các dự án lạc hậu phải kiên quyết chấm dứt hoạt động.
Tăng cường kiểm tra, giám sát ở các địa phương. Hạn chế các dự án thép sản phẩm mà cần tập trung dự án sản xuất phôi thép, chẳng hạn như các dự án thép Vũng Áng, Thái Nguyên, Lào Cai. Quy hoạch ngành thép phải tập trung vào thép chế tạo và hạn chế dự án thép xây dựng.
Về nhập siêu, theo Bộ trưởng Vũ Huy Hoàng, dự báo năm 2010 kim ngạch nhập siêu đạt 13,5 tỷ USD theo theo số liệu thống kê của Hải quan cho thấy tình hình nhập siêu trong 10 tháng qua giảm lại và có thể cuối năm chỉ đạt con số 12 tỷ USD.
Những năm tới thừa khoảng 2 triệu tấn ximăng/năm
Liên quan đến việc quy hoạch ngành xi măng hiện nay, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Hồng Quân cho biết theo dự báo mỗi năm nước ta tăng thêm 4,5 đến 5 triệu tấn ximăng. Trong năm 2010 cả nước tiêu thụ khoảng 51 triệu tấn, dự báo đến cuối năm nay đạt 56 triệu tấn. Do vậy, việc điều chỉnh quy hoạch ngành ximăng theo hướng bình ổn thị trường.
Theo đó, Bộ Xây dựng sẽ đẩy mạnh tăng cung nhưng hạn chế nhập khẩu clinker. Tăng cường kiểm soát gắn kinh tế xã hội từng vùng để đảm bảo sản xuất ximăng có hiệu quả, điều tiết giữa vùng nguyên liệu và vùng sản xuất để cung phù hợp với cầu.
Theo Bộ trưởng Nguyễn Hồng Quân, trong những năm tới, nước ta thừa khoảng 2 triệu tấn/năm. Do đó, Bộ cũng đã tính đến việc xây dựng các nhà máy sản xuất gạch không nung thay thế cho các nhà máy gạch, ngói đất sét nung để giảm thiểu ô nhiễm môi trường.
THÙY MAI - HỒNG NHỰT